Please donate for the crowdfundcampaign for the documentary on the subtle visual artist Jan Mankes. The costs are mainly for the editing of the film. Themes in the film are his life in short, his working method especially and the spiritual layer in his art. Especially the stilness and soulfulness.

Synopsis korte documentaire over Jan Mankes

Help mij met de kosten van de montage voor de documentaire 'Voelbaar Licht' over beeldend kunstenaar Jan Mankes.

Jan Mankes is een fijnschilder (1889-1920) die in zijn korte leven veel waardering kreeg, maar bij het grote publiek redelijk onbekend is. Zijn 100e sterfdag werd in 2020 groots herdacht. Met exposities in museum More in Gorssel, museum Mohlmann in Appingedam en deze zomer in museum Belvedère in Heerenveen.

De kernwoorden in deze korte documentaire (25-40 minuten) zijn verstilling en bezieling. Mankes die dieren, landschappen en mensen uit zijn directe omgeving schilderde, deed dit met een groot vakmanschap, een intense toewijding en bezieling.

Bezieling
Alles staat in deze documentaire in het teken van die bezieling. De personages worden daarop uitgekozen, idem dito geldt dit voor de schilderijen en litho’s van Mankes. De sterk op verdieping gerichte interviews worden met bezielde mensen gehouden.

De film begint met een observatie en korte inleiding van mij over het eerste schilderij, dat ik van Jan Mankes zag in museum Belvedere: Lijster op tak (1910). Dan bezoeken we Mankes kenner Rob Mohlmann van het gelijknamige museum.

Hij laat zijn door hem zelf gemaakte Jan Mankes kabinet zien, met persoonlijke attributen van de kunstenaar en vertelt wat hem zo fascineert in zijn werk. Mohlmann is zelf een uitmuntende schilder, maar heeft het schilderen opgegeven voor het runnen van zijn museum.

Mankes kabinet
Ruben van Veen is ook beeldend kunstenaar en heeft een echte Mankes thuis hangen: Marmot (1918). Hij vertelt het persoonlijke verhaal dat hieraan vastzit.

Pieter Knorr is een markante, gepassioneerde schilder met een grote liefde voor het werk van Mankes. Hij heeft een grote affiniteit met het spirituele karakter van Mankes.

Alle personages worden in enkele treffende beelden

neergezet zonder dialoog. De bovengenoemde beeldend kunstenaars gaan in op de bijzondere werkwijze van Jan Mankes. Hij begint de onderschildering met lichte kleuren en schildert daar vele verflagen overheen, die hij met puimsteen afschuurt. Zo lijkt het alsof het licht in zijn werk van binnenuit komt.

Eerste predikante
Jan Mankes was getrouwd met Annie Zernike, zij was de eerste vrouwelijke predikant van Nederland. De uitgelezen vrouw om met haar te spreken is theologe/geestelijkverzorger Froukje Pitstra. Zij schreef een boek over Zernike getiteld ‘Ontelbare Enkelvouden’.

Zij is de aangewezen persoon om over de spiritualiteit in Mankes werk te spreken.

Jan Mankes zei ooit: ‘Ik wil een doek net zolang bewerken,dat het een stukje ziel wordt.’

Daarna gaan we dieper op de spiritualiteit en bezieling in met dichter/schrijver Willem Jan Otten, wiens grootvader ooit een schilderij van Mankes kreeg Jongensportret(1915). Otten schreef hier een ontroerend essay over.

De laatste grote tentoonstelling over Jan Mankes wordt georganiseerd in juni 2021 in Museum Belvedère. Artistiek directeur Han Steenbruggen leidt ons rond door de expositie en gaat in op de verstilling en bezieling van Mankes. De film eindigt met een montage van sleutelwerken van Mankes.

Bezielde landschappen
Om de documentaire visueel aantrekkelijk te maken,gaan we op zoek naar bezielde en sfeerrijke landschappen in de buurt van De Knijpe (Friesland) en Eerbeek (Gelderland). Hier woonde hij het grootste deel van zijn leven en deed er inspiratie op. Zoals Amando het heeft over ’schuldige landschappen’,

(Tweede wereldoorlog),gaan wij op zoek naar ‘bezielde landschappen’.

Belangrijk is dat de film niet te statisch wordt, maar op filmische wijze in beeld gebracht gaat worden, met veel beweging (moving pictures). Schilderen, lopen,rondleiden met duiding van de kunst.

Om van de kunst van Jan Mankes te houden heb je geen diploma of doctoraal nodig. Iedereen, geletterd of niet, zou zijn leven door deze fijnzinnige schilder kunnen laten verrijken. Daarom is het cruciaal de documentaire toegankelijk te maken, maar wel vast te houden aan eigen ideeën. Die delicate balans moet goed in de gaten worden gehouden.

Voor een filmmaker is het van levensbelang om trouw te zijn aan jezelf, je diepste binnenste. Alleen dan kan er iets echt bezields en waardevols ontstaan.

Kort Curriculum Vitae:
Jaap Mees studeerde aan de Academie voor de Journalistiek in Tilburg (afgestudeerd schrijvende pers) en regie en scenario aan de London International Filmschool.
Mijn afstudeerfilm 'Deeply Estranged' (23 minuten) was shortlisted voor de BBC Bristol en werd vertoond in de Nederlandse Filmdagen (nu NFF).

Daarna vele lowbudget films gemaakt zoals Off The Beaten Track (65") en Inside the Circle (53"). Sommigen werden vertoond in internationale filmfestivals als Dublin,New York, Londen, Vancouver, Manchester, Sitges en Utrecht. Ik maakte enkele opdrachtfilms voor Museum Gouda.

Bijvoorbeeld 'De baldadige tederheid van Marjolijn van den Assem' (19“) en 'Filmhuis Gouda 40 jaar' (24”). Mijn lange documentaire 'Het licht van Tabor' (53 min) over de psychische en spirituele verwerking van kanker werd meerdere keren vertoond in De Appel in Nijmegen en op diverse medische symposia. Via Vimeo en Facebook keken er 16.000 mensen naar.

Enkele andere titels zijn 'Adem en Hartslag' (42 min) over zeven beeldende kunstenaars in Gouda. 'Koutaiba, my camera is my soulmate' (46”) over Award winning filmmaker en fotograaf Koutaiba Al Janabi uit Irak.

Voor meer informatie over mijn films, een showreel, filmografie, korte recente films en artikelen zie mijn website www.free-spirits-film.eu

Informatie over Jan Mankes staat op www.100jaarjanmankes.nl

Jaap Mees, Westhaven 24b, 2801 PJ Gouda.Telefoon: 06-48863305/ [email protected]